Trong giai đoạn hiện nay, Quân đội Philippin là lực lượng phòng thủ chống lại sự xâm nhập từ bên ngoài, bảo vệ lợi ích Quốc gia tại các Đảo, và vùng biển mà Philippin tuyên bố chủ quyền ở biển Đông. Sau sự kiện 11-9 Philippin đã quan hệ chặt chẽ với Mĩ, tập trung sức mạnh cùng với Mĩ thực hiện “chống khủng bố”, chủ yếu nhằm vào các nhóm Hồi giáo li khai ở miền Nam và lực lượng Quân đội nhân dân mới ở miền Trung.
Philippin thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ với quốc phòng Mĩ, lấy quan hệ liên minh quân sự với Mĩ làm trụ cột để bảo đảm an ninh trong nước và chủ quyền quốc gia. Đã ký với Mĩ hiệp định các lực lượng thăm viếng, hiệp định hỗ trợ hậu cần, tạo cơ sở pháp lí cho Mĩ quay trở lại Philippin dưới các hình thức diễn tập, thăm viếng lẫn nhau, chuyển giao công nghệ vũ khí và đào tạo sĩ quan, binh sĩ Philippin tại Mĩ. Thông qua các cuộc diễn tập hàng năm với Mĩ, Philippin dựa vào Mĩ để đẩy mạnh các hoạt động ở biển Đông.
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ Quốc gia, chống lại sự xâm phạm trên đất liền cũng như trên biển đảo. Chính quyền Philippin đã tiến hành thực hiện hiện đại hoá quân đội. Với chi phí hàng tỉ Đô la Mĩ không nằm trong ngân sách quốc phòng hàng năm của chính phủ, Philippin đã tăng quân số thường trực của Lục quân và Hải quân lên đáng kể. Vũ khí trang thiết bị được trang bị mới thay thế cho vũ khí, trang thiết bị cũ hoặc sử dụng kém hiệu quả. Mua sắm phương tiện cho Lục quân, Không quân, Hải quân. Đặc biệt chính quyền Philippin dành ưu tiên cho phát triển Hải quân và Không quân theo hướng tinh gọn, linh hoạt và đa năng để có thể thực hiện được tất cả các nhiệm vụ khác nhau như chống sự xâm lược từ bên ngoài, bảo vệ an ninh nội địa, cứu hộ thiên tai và tham gia xây dựng kinh tế.
Đối với Lục quân: Lượng xe tăng đã tăng lên hàng ngàn chiếc, hàng chục xe thiết giáp cùng với nhiều loại vũ khí chiến đấu bộ binh hiện đại cũng được Quân đội Philippin quan tâm hiện đại hoá. Tổ chức diễn tập với Quân đội Mĩ trên hầu hết khu vực miền nam Philippin, thông qua diễn tập Quân Mĩ giúp Quân đội Philippin huấn luyện, nâng cấp và xây mới một số căn cứ quân sự đồng thời phối hợp tấn công vào các lực lượng Hồi giáo li khai, nhất là nhóm Abu Sayyaf. Trong năm 2002 Mĩ đã chuyển giao cho Quân đội Philippin 100 xe vận tải quân sự.
Đối với Hải quân: Một đất nước xung quanh đường biên giới là biển do vậy Philippin thường xuyên chăm lo xây dựng lực lượng Hải quân mạnh về số lượng và chất lượng cả về con người và vũ khí trang bị. Quân số tăng lên hàng chục ngàn, đồng thời tiến hành mua sắm các tàu tuần tiễu và tàu vận tải cỡ lớn, máy bay, các thiết bị thông tin liên lạc hiện đại, xuồng cứu hộ, nâng cấp các căn cứ quân sự và một số nhà máy đóng tàu, mua nhiều tàu tuần tiễu có tốc độ cao, đồng thời xây dựng cơ sở hạ tầng ở các đảo trên biển Đông như; đường băng cho máy bay lên xuống, nhà ở cho binh sĩ và những người dân được đưa ra đảo, xây dựng bến cập tàu, nhà máy điện và hệ thống lọc nước ngọt từ nước biển. Tổ chức nâng cao chất lượng lực lượng Hải quân bằng công tác huấn luyện và tổ chức diễn tập; trong năm 2002 Philippin tiến hành các cuộc diễn tập độc lập và diễn tập chung với Mĩ ở khu vực quanh đảo Luzon, Clark, Cavite, Subic nhằm nâng cao khả năng phối hợp tác chiến giữa các quân, binh chủng và giữa quân đội hai nước. Tăng cường kĩ thuật chiến đấu cho Quân đội chống lại các cuộc bạo loạn có sự trợ giúp của bên ngoài. Cũng trong năm 2002 Philippin tiến hành cuộc diễn tập Hải quân với Mĩ ở căn cứ Hải quân Subic, Cavite và Zambales nhằm nâng cao khả năng phối hợp tác chiến trên biển giữa Không quân, Hải quân và Hải quân đánh bộ chống lại lực lượng khủng bố, cướp biển và buôn lậu.
Đối với Không quân: Tiếp tục tăng việc mua sắm trang thiết bị vũ khí, máy bay đặc biệt mua các loại máy bay chiến đấu đa năng để thay thế Máy bay F5, đồng thời nâng cấp máy bay cũ bảo đảm khả năng tác chiến nhanh, gọn trong mọi tình huống. Philippin đang tiến hành cân nhắc mua các loại máy bay gồm F -16, F/A-18 của Mĩ, F1 của Pháp, hay Su 27, Mig-29 của Nga. Để đáp ứng với tiến trình hiện đại hoá không quân Philippin tiến hành nâng cấp và xây mới một số sân bay dã chiến ở khu vực miền Nam do Mĩ cung
cấp tài chính và kĩ thuật. Hai bên còn dự định xây mới khoảng hai sân bay lớn ở miền Trung và miền Nam nhằm phục vụ cho kế hoạch kinh tế và quân sự của năm 2010 trở đi (sân bay Davao ở miền Nam, sân bay Bacolod ở miền Trung). Và cũng có thể Philippin sẽ nhận một số máy bay tiêm kích F -15EQ của Đài Loan. Theo đánh giá của các chuyên gia quân sự, Không quân Philippin sẽ rất có lợi khi họ có lực lượng máy bay tiêm kích này. Trong năm qua Quân đội Philippin đã tiếp nhận từ Quân đội Mĩ những phương tiện bay không người lái (UAV) trinh sát đã từng tham gia vào các cuộc tập trận huấn luyện chống khủng tập huấn kéo dài 6 tháng ở khu vực đảo Basilan (miền Nam Philippin). UAV Gnat này tương tự như UAV Predator đã sử dụng ở Apgnixtan. UAV Gnat sẽ tạo cho Quân đội Philippin những thuận lợi trong hoạt động chống khủng bố, đặc biệt sẽ được sử dụng cho việc cảnh giới và thu thập tin tức tình báo. UAV Gnat thuộc thế hệ trước của UAV Predator, được sử dụng để trinh sát, cảnh giới và tìm kiếm mục tiêu. loại phương tiện bay không người lái này còn có thể hoạt động phối hợp với máy bay P -3 orion của Mĩ để thực hiện cảnh giới bầu trời. Ngoài ra, Mĩ cũng đã chuyển giao cho Quân đội Philippin 5 chiếc trực thăng UH -1H và 1 máy bay vận tải C -130.
Khánh Ngọc
Tổng hợp từ tài liệu nước ngoài
Nguyễn Văn Minh - Tạp chí Quân sự, Quốc phòng BTTM 