Công tác huấn luyện là nhiệm vụ hết sức quan trọng, là cơ sở để góp phần nâng cao chất lượng sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị. Nhận thức đúng vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác huấn luyện, những năm qua, các đơn vị trong toàn quân đã tập trung chỉ đạo huấn luyện đạt được kết quả khá tốt. Lãnh đạo, chỉ huy và cơ quan các cấp đã có nhận thức và tư duy đúng về nhiệm vụ huấn luyện, coi nhiệm vụ huấn luyện là nhiệm vụ trung tâm, thường xuyên trong thời bình; huấn luyện không chỉ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ SSCĐ và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, mà huấn luyện để sẵn sàng ứng phó với các sự cố về thiên tai, thảm hoạ môi trường… Công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành và bảo đảm huấn luyện đã có bước chuyển biến tích cực. Chương trình, nội dung huấn luyện cho các đối tượng tiếp tục được đổi mới, phù hợp với yêu cầu chiến đấu trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao. Hệ thống thao trường, bãi tập huấn luyện được củng cố và quy hoạch thống nhất. Chất lượng huấn luyện phân đội có chuyển biến tiến bộ. Trình độ tổ chức chỉ huy, hiệp đồng chiến đấu quân, binh chủng và hiệp đồng với khu vực phòng thủ của cán bộ chỉ huy và cơ quan các cấp được nâng lên. Công tác xây dựng chính quy, rèn luyện và quản lý kỷ luật, bảo đản an toàn trong huấn luyện, trong tham gia giao thông có bước chuyển biến tích cực. Tuy vậy, vẫn còn những hạn chế nhất định: Tiến trình biểu huấn luyện cấp phân đội sắp xếp xoay vòng còn ít. Trình độ năng lực thực hành huấn luyện của một số cán bộ còn hạn chế. Chuẩn bị giáo án huấn luyện còn sơ sài; chất lượng phê duyệt giáo án chưa cao. Hệ thống biển, bảng, dây, giá xây dựng nền nếp chính quy ở một số cơ quan, đơn vị chưa được coi trọng, chưa đồng bộ thống nhất; động tác điều lệnh của bộ đội chưa thuần thục. Tình trạng tai nạn nghiêm trọng trong huấn luyện vẫn còn xẩy ra.
Để tiếp tục phát huy kết quả về công tác huấn luyện, kịp thời khắc phục những hạn chế, không ngừng nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, theo chúng tôi cần thực hiện tốt một số nội dung sau:
Thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục. Đây là nội dung quan trọng nhằm làm cho cán bộ, chiến sỹ trong toàn đơn vị nắm chắc nhiệm vụ, hiểu rõ vị trí vai trò của công tác huấn luyện. Thông qua giáo dục, cán bộ đảm nhiệm quản lí, huấn luyện bộ đội nâng cao tinh thần trách nhiệm, hiểu rõ nhiệm vụ. Cần tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng cùng các chỉ thị, nghị quyết của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Chỉ lệnh Công tác quân sự, quốc phòng của Tổng Tham mưu trưởng. Trên cơ sở đó, tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ về nhiệm vụ của Quân đội, của đơn vị cũng như tầm quan trọng của công tác huấn luyện.
Tích cực đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục chính trị phù hợp với từng đối tượng. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên và giáo dục truyền thống. Đẩy mạnh công tác đảng, công tác chính trị trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Thường xuyên bám sát, nắm chắc diễn biến tư tưởng của bộ đội, kịp thời giải quyết những vấn đề nảy sinh. Ngăn chặn kịp thời mọi biểu hiện ”tự diễn biến”, ”tự chuyển hóa” và những nhận thức lệch lạc, hành vi tiêu cực nhằm củng cố và giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội. Quá trình giáo dục, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên, giáo dục chung với giáo dục riêng bằng các hình thức như: Gặp gỡ đối thoại, diễn đàn; thi tìm hiểu về chức trách nhiệm vụ của chiến sỹ, về nhiệm vụ của đơn vị, về truyền thống của dân tộc, của Quân đội và của đơn vị… Xây dựng môi trường văn hóa, trong sạch, lành mạnh. Đồng thời phát huy tốt vai trò, vị trí của Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Hội đồng quân nhân trong quá trình giáo dục bộ đội. Động viên tuổi trẻ phát huy tính chủ động, sáng tạo trong mọi hoạt động.
Không ngừng nâng cao vai trò, trách nhiệm đội ngũ cán bộ các cấp đối với nhiệm vụ huấn luyện. Lãnh đạo, chỉ huy các cấp cần phát huy tinh thần trách nhiệm, đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả Nghị quyết lãnh đạo về công tác huấn luyện. Chủ động tổ chức quán triệt sâu rộng đến mọi cán bộ, chiến sỹ về các chỉ tiêu, yêu cầu, nội dung huấn luyện cho các đối tượng. Thường xuyên đi sát mọi hoạt động của bộ đội, đi sâu trong tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của chiến sĩ. Trong sinh hoạt luôn gần gũi với chiến sĩ, nắm bắt tư tưởng bộ đội, tìm hiểu rõ tâm tư tình cảm của chiến sĩ để có biện pháp giải quyết kịp thời những khúc mắc nảy sinh. Làm tốt công tác tuyên truyền động viên, biểu dương, khen thưởng kịp thời. Nâng cao vai trò hiệu quả hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong từng nội dung, khoa mục huấn luyện. Thực hiện tốt phong trào thi đua quyết thắng gắn với nhân rộng điển hình gương người tốt, việc tốt, đơn vị điển hình tiên tiến. Đẩy mạnh cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; lời nói phải đi đôi với việc làm, hành động theo điều lệnh; cán bộ làm gương cho chiến sĩ, cấp trên làm gương cho cấp dưới noi theo.
Thực hiện tốt công tác chuẩn bị về mọi mặt; tổ chức huấn luyện chặt chẽ, khoa học, đúng quy định. Công tác bảo đảm mọi mặt cho huấn luyện là một yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện. Các cơ quan, đơn vị cần phát huy cao tính chủ động, sáng tạo, khắc phục khó khăn, phát huy nội lực, thực hiện tốt quan điểm trên dưới cùng lo, cùng làm trong công tác bảo đảm. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học – công nghệ quân sự, cải tiến, sản xuất mô hình, học cụ và các trang, thiết bị mô phỏng hiện đại phục vụ huấn luyện. Tích cực nghiên cứu ứng dụng công nghệ vào huấn luyện, diễn tập ở các cấp, góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện bộ đội. Hằng năm, trước khi bước vào huấn luyện, các đơn vị phải thực hiện tốt nội dung về công tác chuẩn bị về con người, cơ sở vật chất bảo đảm cho huấn luyện. Chuẩn bị đầy đủ về mô hình, học cụ. Bên cạnh đó cần chuẩn bị tốt thao trường, bãi tập, tu sửa công trình huấn luyện, bố trí các thiết bị thao trường đúng theo quy định.Xây dựng kế hoạch, tiến trình biểu huấn luyện phải tỉ mỉ, khoa học, bố trí xoay vòng đổi tập giữa các đơn vị để tận dụng thao trường, bãi tập bảo đảm cho bộ đội có nhiều thời gian huấn luyện thực hành. Kế hoạch điều hành sử dụng thao trường phải phù hợp, khai thác hiệu quả thao trường huấn luyện tránh chồng chéo hay lãng phí thao trường. Chuẩn bị đầy đủ hệ thống các văn kiện chỉ đạo, quản lý điều hành huấn luyện theo đúng hướng dẫn. Tổ chức huấn luyện đúng, đủ nội dung, thời gian cho các đối tượng, tích cực đổi mới tổ chức, phương pháp huấn luyện. Lựa chọn cán bộ trực tiếp huấn luyện phải là người có năng lực, có kinh nghiệm và có phương pháp huấn luyện tốt.
Quán triệt phương châm huấn luyện “Cơ bản, thiết thực, vững chắc” coi trọng huấn luyện đồng bộ chuyên sâu, vận dụng tốt “3 quan điểm, 8 nguyên tắc, 6 mối kết hợp” trong huấn luyện. Thực hiện nghiêm các chế độ trong huấn luyện. Tiến hành thông qua giáo án, phê duyệt giáo án chặt chẽ, đúng nguyên tắc, trong đó chú trọng nội dung thông qua tại thực địa. Trong quá trình thông qua giáo án, cán bộ thông qua phải chỉ rõ điểm mạnh, điểm yếu, những nội dung cần bổ sung, chỉnh sửa, bồi dưỡng khả năng sư phạm cho cán bộ được thông qua. Sau khi thông qua, giáo án, bài giảng được phê duyệt, cán bộ huấn luyện phải thục luyện, thoát ly được giáo án mới thực hành huấn luyện. Đồng thời kiểm tra, giám sát chặt chẽ, phát hiện kịp thời những nội dung còn yếu để cán bộ trực tiếp huấn luyện rút kinh nghiệm tìm biện pháp khắc phục để huấn luyện những nội dung tiếp theo đạt kết quả cao hơn. Bên cạnh đó, động viên cán bộ, chiến sĩ phát huy sáng kiến cải tiến kĩ thuật, sáng tạo trong chế tạo mô hình học cụ huấn luyện.
Coi trọng huấn luyện cơ bản cho bộ đội, huấn luyện đến đâu chắc đến đó, nâng cao chất lượng và tăng cường huấn luyện đêm, huấn luyện cơ động nhanh, huấn luyện chiến đấu trong tác chiến công nghệ cao… Duy trì nghiêm kế hoạch huấn luyện cho chỉ huy và cơ quan các cấp nhất là bắn súng, công tác tham mưu tác chiến, tham mưu huấn luyện, điều lệnh. Chú trọng huấn luyện nâng cao trình độ chiến thuật, kĩ thuật của cá nhân và hợp đồng tác chiến trong phân đội. Khai thác sử dụng thành thạo vũ khí, trang bị hiện có và vũ khí trang bị mới được biên chế. Thường xuyên làm tốt công tác giáo dục pháp luật của Nhà nước, điều lệnh điều lệ của Quân đội, rèn luyện tác phong chính quy và chấp hành kỉ luật. Tích cực rèn luyện thể lực cho bộ đội để có sức khoẻ dẻo dai, bền bỉ, đủ sức hành quân mang vác nặng dài ngày trong mọi địa hình thời tiết. Tổ chức tốt hội thi, hội thao ở cơ sở để đẩy mạnh phong trào thi đua góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện.
Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cán bộ theo đúng quy định. Tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ các cấp là khâu then chốt quyết định trực tiếp nâng cao chất lượng huấn luyện. Thực tế kiểm tra cho thấy, trình độ, năng lực thực hành huấn luyện của đội ngũ cán bộ còn nhiều hạn chế, nhất là phương pháp huấn luyện; kết hợp giữa nói và làm của một số cán bộ còn nhiều lúng túng, nói chưa đi đôi với làm vì vậy tính thuyết phục và truyền đạt nội dung đến người học còn hạn chế. Do đó phải thường xuyên duy trì chế độ tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là chế độ ngày cuối tuần, chế độ học tập hằng tháng, tập trung vào đội ngũ cán bộ tiểu đội, trung đội, đại đội, cán bộ trẻ, mới ra trường. Ngoài tổ chức tập huấn tập trung, các đơn vị thường xuyên duy trì tốt chế độ bồi dưỡng cán bộ theo quy định.Tích cực bồi dưỡng nâng cao trình độ về mọi mặt trong đó chú trọng nâng cao trình độ quản lí, tổ chức và phương pháp huấn luyện cho đội ngũ cán bộ.
Để nội dung tập huấn sát với tình hình thực tế, sát với từng đối tượng và sát với yêu cầu nhiệm vụ, các đơn vị cần xác định rõ nội dung, thời gian cho các đối tượng cụ thể… Sau tập huấn tiến hành kiểm tra đánh giá kết quả việc học tập và vận dụng vào hoạt động thực tiễn tại đơn vị. Trong tập huấn, bồi dưỡng cán bộ cần đi sâu vào những nội dung trọng tâm, trọng điểm, nội dung mới, những nội dung chưa thống nhất, tránh dàn trải dẫn đến hiệu quả kém. Tổ chức tập huấn cán bộ cần tổ chức các lớp theo từng đối tượng, phân loại từng đối tượng để có biện pháp phù hợp, xác định đúng nội dung trọng tâm, trọng điểm, thiết thực. Tăng cường các biện pháp tích cực để cán bộ có điều kiện được bồi dưỡng. Chủ động làm công tác chuẩn bị trước khi bước vào huấn luyện; nhất là tổ chức phương pháp huấn luyện, phương pháp thông qua giáo án ngoài thực địa, phương pháp huấn luyện đội ngũ chiến thuật, tập chiến thuật. Tổ chức bình tập, bình giảng chỉ rõ những mạnh yếu trong phương pháp huấn luyện của cán bộ để rút kinh nghiệm kịp thời… Quá trình tập huấn, bồi dưỡng cần tập trung vào các nội dung mới, nội dung còn yếu, nội dung chưa thống nhất ở đơn vị. Phấn đấu 100% cán bộ huấn luyện được theo phân cấp; trong đó 90% cán bộ cấp tiểu đoàn và tương đương, 70% cán bộ đại đội, trung đội đạt trình độ khá, giỏi.
Tích cực đổi mới và tăng cường công tác kiểm tra của chỉ huy, cơ quan các cấp. Công tác kiểm tra có vị trí, vai trò rất quan trọng. Giao nhiệm vụ không kiểm tra coi như nhiệm vụ đó không được thực hiện chu toàn. Thông qua kiểm tra, cán bộ các cấp mới phát hiện được những hạn chế, khuyết điểm. Từ đó kịp thời chỉ đạo rút kinh nghiệm những thiếu sót, những yếu kém trong huấn luyện. Tích cực chủ động đổi mới tổ chức và phương pháp kiểm tra, nhất là kiểm tra đột xuất, kiểm tra chéo, kiểm tra không báo trước. Trước khi kiểm tra, cấp kiểm tra phải xây dựng kế hoạch, quy chế kiểm tra chặt chẽ; tổ chức đoàn kiểm tra gọn, đúng thành phần. Quá trình kiểm tra phải vận dụng linh hoạt các phương pháp kiểm tra. Đồng thời thường xuyên kết hợp chặt chẽ giữa kiểm tra với duy trì các chế độ nền nếp chính quy trong ngày, trong tuần, chế độ quản lý con người, quản lý vũ khí trang bị. Trước khi huấn luyện về kỹ thuật cần kiểm tra chặt chẽ vũ khí trang bị, kịp thời khắc phục hỏng hóc, tránh để mất an toàn trong huấn luyện. Khi thực hành bắn đạn thật phải thực hiện nghiêm quy định, quy tắc an toàn, bảo đảm tuyệt đối an toàn…/.
Nguyễn Văn Minh - Tạp chí Quân sự, Quốc phòng BTTM 